Anticonceptiemiddel kiezen

Hoe kies je het anticonceptiemiddel dat bij je past?

Welke anticonceptiemethode het best bij jou past hangt af van verschillende dingen. Geef je bijvoorbeeld borstvoeding of wil je snel weer zwanger worden, dan zal de keuze verschillend zijn voor de voorbehoedsmiddelen .

Om een keuze te maken, kun je 3 vragen beantwoorden:

1. Geef je borstvoeding?
2. Heb je (nog) een kinderwens?
3. Wil je dezelfde anticonceptie gebruiken?

Anticonceptiepil

Anticonceptiepil (combinatiepil)
De anticonceptiepil is een klein pilletje dat hormonen aan het lichaam afgeeft. De pil neem je dagelijks rond hetzelfde tijdstip in, daarna heb je een pilvrije week. Dus: 3 weken lang de pil op hetzelfde tijdstip slikken, daarna 1 week niet. Bij goed gebruik is de pil voor 99% betrouwbaar. Meestal wordt met 'de (anticonceptie)pil' de combinatiepil bedoeld, die zo heet omdat deze pil twee verschillende hormonen – oestrogeen en progestageen – bevat. De hormonen in de pil voorkomen een eisprong en daarmee een zwangerschap.

Het gebruik van de (combinatie)pil kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• geen borstvoeding geeft
• dagelijks aan de pil wilt en kunt denken
• de pil in principe elke dag wilt en kunt slikken (dus niet vergeten)
• invloed wilt uitoefenen op je maandelijkse bloedingen (mogelijkheid om te verschuiven).

De minipil

De minipil is een anticonceptiepil die alleen een progestageen hormoon afgeeft. De minipil moet je elke dag slikken. Er is geen pilvrije week. Bij goed gebruik is deze pil voor 99% betrouwbaar.

Het gebruik van de minipil kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
• de minipil elke dag wilt en kunt slikken
• het niet erg vindt dat de bloedingen (zeker in het begin) onregelmatig of onvoorspelbaar zijn en je menstruatie soms vermindert of zelfs stopt

Anticonceptiepleister

De anticonceptiepleister is een dunne, flexibele, pleister. Het geeft hormonen (oestrogeen en progestageen) af, waardoor je beschermd bent tegen zwangerschap. De pleister moet elke week worden vervangen. Bij goed gebruik is de pleister voor 99% betrouwbaar.

Het gebruik van de anticonceptiepleister kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• geen borstvoeding geeft
• één keer per week aan anticonceptie wilt of kunt denken
• het niet vervelend vindt een pleister op je huid te plakken die soms zichtbaar is
• invloed wilt uitoefenen op je maandelijkse bloedingen (mogelijkheid om te verschuiven)
• BMI niet hoger is dan 30 (zie 'mijn gewicht' op www.voedingscentrum.nl).

Anticonceptiering

De anticonceptiering is een buigzame kunststofring die je zelf in je vagina brengt. De ring geeft hormonen (oestrogeen en progestageen) af, waardoor je beschermd bent tegen zwangerschap. De ring is bij goed gebruik 99% betrouwbaar. Je draagt de anticonceptiering drie weken, waarna je een ringvrije week inlast.

Het gebruik van de anticonceptiering kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• geen borstvoeding geeft
• niet elke dag aan anticonceptie wilt of kunt denken
• het niet vervelend vindt om de ring zelf in de vagina in te brengen
• invloed wilt uitoefenen op je maandelijkse bloedingen (mogelijkheid om te verschuiven)

Anticonceptiestaafje

Het hormoonstaafje is zo groot als een lucifer. Een verloskundige of huisarts brengt het staafje in de binnenkant van je bovenarm in. Daar kan daar drie jaar blijven zitten. Het staafje geeft dagelijks een progestageen hormoon af aan je lichaam. Deze methode is meer dan 99% betrouwbaar.

Het hormoonstaafje kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
• één keer in de drie jaar aan anticonceptie wilt of kunt denken
• het niet vervelend vindt dat het staafje zichtbaar kan zijn en te voelen is onder je huid
• het niet erg vindt dat bloedingen onvoorspelbaar zijn en je menstruatie vermindert of zelfs stopt

Condooms

Je hebt mannen- en vrouwencondooms. Het meest bekend is het mannencondoom. Het vrouwencondoom is in Nederland nog niet zo bekend, maar wel betrouwbaar. Bij goed gebruik is de betrouwbaarheid van het condoom ongeveer 98%. Condooms zijn net na de bevalling een geschikte (tijdelijke) anticonceptiemethode. Daarbij verkleint het gebruik van een condoom de kans op een infectie. Kort na je bevalling is de kans op infecties hoger. Het condoom biedt hier ook bescherming tegen. Het is dus raadzaam om na de bevalling een condoom als (extra) voorbehoedmiddel te gebruiken.

Het (tijdelijk) gebruik van een condoom kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende anticonceptie wilt
• snel na de bevalling seks hebt, terwijl je nog geen andere anticonceptie gebruikt
• een korte periode tussen twee zwangerschappen wilt overbruggen
• voorkeur hebt voor een hormoonvrije anticonceptiemethode.

Hormoonspiraaltje

De verloskundige of huisarts plaatst het hormoonspiraaltje in je baarmoeder. Daar kan het vijf jaar blijven zitten. Een progestageen hormoon in het spiraaltje voorkomt een zwangerschap. De betrouwbaarheid is meer dan 99%.

Het hormoonspiraaltje kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
• meteen na verwijdering zwanger wilt worden
• één keer in de vijf jaar aan anticonceptie wilt of kunt denken
• het niet erg vindt dat je tussentijds kunt bloeden en de bloeding vermindert of zelfs stopt.

Koperspiraaltje

De verloskundige of huisarts plaatst het koperspiraaltje in je baarmoeder geplaatst. Daar kan het 5 jaar tot 10 jaar blijven zitten. Het bevat geen hormonen. Het koper maakt de zaadcellen inactief en voorkomt bevruchting zodat je niet zwanger wordt. Deze methode is voor 99% betrouwbaar.

Het koperspiraaltje kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
• voorkeur hebt voor een hormoonvrije anticonceptiemethode
• één keer in de vijf tot tien jaar aan anticonceptie wilt of kunt denken
• het niet erg vindt dat de menstruatie langer kan duren, met mogelijk heviger bloedverlies in het begin.

Pessarium

Een pessarium is een latex of siliconen kapje met een flexibele rand die je zelf in de vagina inbrengt. Het pessarium voorkomt dat zaadcellen in de baarmoeder en de eileiders komen, maar alleen als je het gebruikt in combinatie met een zaaddodend middel.

De betrouwbaarheid is 99% bij goed gebruik. Heb je voorafgaand aan je zwangerschap een pessarium gebruikt en wil je dit na de bevalling weer doen? Dan moet opnieuw een pessarium worden aangemeten of geselecteerd.

Het pessarium kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
• meteen na verwijdering zwanger wilt kunnen worden
• het niet erg vindt om voordat je seks hebt, het pessarium inbrengt
• voorkeur hebt voor een hormoonvrije anticonceptiemethode

Prikpil

De prikpil is een hormooninjectie met een progestageen hormoon. Daarvoor moet je één keer in de drie maanden naar de verloskundige of huisarts. De prikpil is voor meer dan 99% betrouwbaar. Als je stopt kan het soms een jaar duren voordat je weer zwanger kunt worden, maar gemiddeld ben je weer vruchtbaar na zo'n drie maanden.

De prikpil kan voor jou een goede keuze zijn als je:

• borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
• één keer in de drie maanden aan anticonceptie wilt of kunt denken
• het niet erg vindt om één keer in de drie maanden een prik te halen
• het niet erg vindt dat je menstruatie vermindert of zelfs stopt

Sterilisatie

Wil je echt niet meer zwanger worden en/of geen biologische kinderen meer? Dan kun je kiezen voor sterilisatie bij de man of vrouw. Een sterilisatie is definitief. Denk er goed over na en praat erover met je verloskundige of (huis)arts. De betrouwbaarheid is ongeveer 99%.

Sterilisatie kan voor jou of je partner een goede keuze zijn als je:

• nu en in de toekomst geen kinderen meer wilt
• niet meer aan anticonceptie wilt denken.

Hormonale anticonceptie

Deze vormen van anticonceptie bevatten hormonen (progestagenen en oestrogenen) die voorkomen dat je zwanger wordt:

• de combinatiepil
• de anticonceptiepleister
• de anticonceptiering

Deze vormen van anticonceptie bevatten alleen progestagenen

• hormoonspiraal
• minipil 
• implantatiestaafje
• prikpil (als je stopt met de prikpil kan het lang duren voordat je weer zwanger bent. Niet aan te raden als je snel na het stoppen weer zwanger wilt worden)

Hormoonvrije anticonceptie

• koperspiraal
• condoom
• pessarium
• portio-kapje

Definitieve methoden

Als jullie er zeker van zijn dat je geen kinderen meer wil, kun je kiezen voor:

• Sterilisatie van de vrouw
• Sterilisatie van de man

Anticonceptie en borstvoeding

Gebruik bij borstvoeding anticonceptie zonder hormonen of met alleen progestageen

• mannen & vrouwencondoom
• pessarium
• koperspiraal
• prikpil
• minipil
• implantatiestaafje
• hormoonspiraal

Natuurlijke methoden

Bij natuurlijke methoden is het belangrijk dat je weet wanneer je vruchtbaar bent . De periode rond de eisprong vrij je dan een aantal dagen niet. Hierbij worden geen middelen gebruikt en zijn het minst veilig.

• Cervixslijmmethoden
• Geheelonthouding en coïtus interruptus
• Temperatuurmethode
• NaturalFamilyPlanning. Hierbij wordt gekeken naar de schommelingen in de lichaamstemperatuur, de verandering van het baarmoederhalsslijm en de verandering van de baarmoedermond

Voorlichting & voorschrijven anticonceptiemiddelen

In de zwangerschap en de kraamtijd geeft je verloskundige informatie over verschillende anticonceptiemethoden. Tijdens de nacontrole en zes weken na de bevalling komt dit onderwerp weer ter sprake. Wil je meer weten over de verschillende voorbehoedsmiddelen, vraag dan om advies aan je verloskundige. Zij kan alle (hormonale) anticonceptiemiddelen voorschrijven en eventueel ook plaatsen. Vraag aan je verloskundige wat zij voor je kan betekenen.

Meer informatie?

Je verloskundige kan elke vorm van anticonceptie voorschrijven en weet waar je een spiraal kan laten plaatsen. Wil je nog meer lezen over de verschillende soorten voorbehoedsmiddelen op de websites Seksualiteit.nl of Thuisarts.nl.

In de folder 'Anticonceptie na de bevalling' lees je meer informatie over de verschillende voorbehoedsmiddelen.