Nieuwe meetmethode om groeivertraging bij ongeboren kind beter op te sporen

17 maart 2014

Er is een nieuwe - op maat gesneden - methode om tijdens de zwangerschap de groei van de baby te volgen. 

Deze methode – GROW genaamd - moet de babysterfte in Nederland verder terugdringen.

Grafiek-op-maat laat zien hoe kind groeit

Het opsporen van groeivertraging is een van de belangrijkste en tegelijk moeilijkste taken in de geboortezorg. Een deel van deze sterfgevallen is te voorkomen door het tijdig opsporen van een ongeboren kind die niet goed groeit en daardoor meer kans op complicaties heeft. De huidige methoden om groeivertraging op te sporen zijn onvoldoende betrouwbaar. Met de GROW-methode krijgt elke zwangere vrouw een groeigrafiek op maat van haar ongeboren kind. In de groeigrafiek geeft een curve het optimale gewicht van haar kind aan bij de geboorte. De verwachte groei houdt rekening met eigenschappen van de moeder. Een kleine vrouw van Aziatische afkomst van 1.56 meter krijgt gemiddeld genomen een kleinere baby dan een Nederlandse vrouw van 1.81 meter. Deze groeicurve maakt beter onderscheid tussen kinderen die hun groeipotentieel niet halen en kinderen die in aanleg klein zijn. Met deze methode meet de verloskundige met een centimeter de grootte van de baarmoeder. Daarbij zet ze de meting uit in een persoonlijke grafiek. Aan de hand van de metingen in de grafiek is zichtbaar of het kind goed genoeg groeit of dat een aanvullende echo nodig is.

Opsporing voorkomt sterfgevallen

In Groot-Brittannië is aangetoond dat met de GROW-methode de opsporing van groeivertraagde kinderen verdubbelde en de babysterfte door groeivertraging in de regio’s waar GROW is ingevoerd duidelijk harder daalt dan in de rest van het land. “We zijn in ons Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) in Helmond ermee gestart. Onze cliënten en wij zijn enthousiast over de eerste ervaringen. We meten bewuster en vragen ons daarbij af of dit wel de grootte is die bij de zwangerschapsduur bij déze zwangere past”, aldus Friso Delemarre, gynaecoloog in het Elkerliek ziekenhuis in Helmond. “Ons doel is de kinderen die werkelijk groeivertraagd zijn eerder op te sporen. Door ze op tijd op te sporen kunnen daarna de groei en conditie van het kind nauwgezet worden gevolgd en indien nodig wordt de bevalling eerder ingeleid. Deze methode versterkt ook de samenwerking tussen de gynaecologen en verloskundigen in de regio. Vooral door ons overleg over de groei. Wij stemmen samen af of we de groei mee vinden vallen of niet. En dat is goed voor de zwangere en de verloskundige zorg”, aldus Delemarre. Belangrijk is verder dat zorgverleners goed getraind zijn in de GROW-methode omdat blijkt dat dit meer groeivertraagde kinderen opspoort.

Over groeivertraging

Groeivertraging - vooral die in de laatste drie maanden van de zwangerschap optreedt - ontstaat meestal doordat de placenta slecht werkt. Een belangrijke oorzaak is roken tijdens de zwangerschap. Maar ook andere factoren kunnen groeivertraging veroorzaken. Groeivertraging in de baarmoeder geeft een groter risico op gezondheidsproblemen. Volwassenen die groeivertraagd zijn geboren hebben een grotere kans op suikerziekte en hart- en vaatziekten.

Babysterftecijfers dalen

In Nederland worden ongeveer 180.000 kinderen per jaar geboren. De meeste van deze geboortes worden begeleid door verloskundigen – in overleg met de gynaecoloog waar nodig – en verlopen doorgaans probleemloos. De babysterftecijfers nemen in Nederland af; de zogenoemde perinatale sterfte daalde met 14 procent: van 10,5 per duizend baby's in 2004 naar 9 per duizend in 2010. In totaal overleden in 2010 ruim 1.600 baby’s in de periode van 22 weken tot 4 weken na de geboorte. Hoe jonger de zwangerschap, hoe hoger de sterfte. De daling van de sterfte in Nederland is te danken aan de inzet en de betere samenwerking van allerlei beroepsgroepen die betrokken zijn bij de zwangerschap en de geboorte.

GROW-methode

De GROW-methode schat op basis van gegevens van de moeder, zoals lengte, gewicht en etniciteit en eerste kind (of niet), in wat de verwachte groei van de foetus moet zijn.

Een belangrijke reden voor sterfte rondom de geboorte is foetale groeivertraging. Inmiddels zijn ruim 900 verloskundigen en ook gynaecologen getraind die met GROW gaan of al werken.