Misselijkheid

Misselijkheid tijdens de zwangerschap is een veelvoorkomende klacht die vooral in het eerste trimester optreedt. Zo’n 50 tot 80% van de zwangeren heeft er last van. Veel mensen denken bij een zwangerschap gelijk aan ochtendmisselijkheid, maar het kan op elk moment van de dag voorkomen. In de meeste gevallen gaat de misselijkheid vanzelf over. Veel zwangeren zijn na 14 tot 16 weken van hun misselijkheid af. Is er sprake van extreme misselijkheid en houd je niet genoeg vocht en voeding binnen? Dan noemen we dat Hyperemisis Gravidarum (HG). Dit komt bij 0,5 tot 2% van de zwangeren voor. 

Misselijkheid kan zich op veel verschillende manieren uiten. Je kan last hebben van een onaangenaam gevoel in je maag. Soms komt daar het gevoel dat je moet overgeven bij. Anderen moeten veel kokhalzen, of hebben een flauw gevoel. Specifieke geuren, smaken of bewegingen maken je misselijkheid misschien erger. Zwangeren die misselijk zijn ervaren de klachten het meest in de ochtend, vlak na het opstaan. Als er sprake is van Hyperemisis Gravidarum, dan kan je ook merken dat je minder plast, gewicht verliest of concentratieproblemen hebt.

Het kan helpen om vaker op de dag kleine beetjes te eten en goed te blijven drinken. Heb je vooral in de ochtend last van je misselijkheid? Eet dan iets zodra je wakker wordt, nog voordat je opstaat. Vermijd daarnaast sterk geurend voedsel en neem vooral rust. Pittig gekruid of vet eten en koolzuurhoudende dranken verergeren de klachten vaak. Vermijd die dus als je misselijk bent. Luister vooral naar je lichaam. Ondanks dat het belangrijk is om zo gezond mogelijk te eten, kan het zijn dat jouw lichaam bijvoorbeeld beter tegen wit dan volkorenbrood kan. Wit brood is dan misschien een minder gezonde optie, maar het is altijd beter dan helemaal niets eten. Gewoon doen dus. 

Over het algemeen is misselijkheid tijdens de zwangerschap onschadelijk voor jou en je baby. Maar moet je regelmatig overgeven, dan is het wel belangrijk dat je goed blijft drinken. Zo raak je niet uitgedroogd. Over het algemeen zijn zwangeren in Nederland niet ondervoed. Krijg je weinig voedingsstoffen binnen omdat je misselijk bent? Dan heb je meestal een voorraad in je lichaam. Zo krijgen zowel jij als de baby genoeg voedingsstoffen binnen, zelfs als je een periode veel overgeeft en minder eet. Heb je last van Hyperemisis Gravidarum? Dan is het wel belangrijk om contact op te nemen met je verloskundige om te kijken of bijvoeden nodig is. Zo voorkom je dat de baby te weinig groeit.

Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de oorzaak van zwangerschapsmisselijkheid. Er wordt gedacht dat het hormoon/eiwit GDF15 hierbij een rol speelt. Heb je veel van dit eiwit/hormoon in je lichaam, dan heb je een grotere kans op misselijkheidsklachten. Ook de hormoonhuishouding van de baby speelt waarschijnlijk een rol. Dit verklaart voor een gedeelte waarom zwangeren bij tweelingzwangerschappen vaker misselijkheidsklachten hebben. Veranderingen in de spijsvertering lijken ook een rol te spelen, hoewel dit vaak pas later in de zwangerschap merkbaar is. 

Geef je per dag meer dan 3 keer over? Zit er gal of bloed in je braaksel? Ben je niet in staat om voedsel of vocht binnen te houden of vermoed je dat je uitgedroogd bent? Neem dan contact op met je verloskundige. Je herkent uitdroging aan sterk ruikende en donkere urine, moeite met concentreren, extreme vermoeidheid of gewichtsafname. Twijfel je of jouw klachten erg genoeg zijn om contact op te nemen? Dan is het goed om te weten dat je altijd kunt bellen. De verloskundige bespreekt dan samen met jou hoe je de misselijkheid ervaart. Het komt ook voor dat je je somber voelt door de misselijkheid. Of dat de blijdschap rondom je zwangerschap uitblijft. Ook dit is belangrijk om met de verloskundige te bespreken.

De verloskundige maakt een afweging of de misselijkheid ‘normaal’ is of dat er sprake is van Hyperemisis Gravidarum. Ook ontvang je advies over voeding en vochtinname. In de ergste gevallen schrijft de verloskundige medicatie voor om de symptomen te verlichten. Lijkt dit niet te helpen, dan is opname in het ziekenhuis nodig om via een infuus vocht en voedingsstoffen toegediend te krijgen. Of om andere medicatie te krijgen die de verloskundige niet kan voorschrijven. Heb je behoefte aan meer hulp of contact met lotgenoten? Dan kan de verloskundige je daarbij helpen.  

Bij de meeste zwangeren vermindert de misselijkheid na het eerste trimester vanzelf. Als de symptomen aanhouden, kan je verloskundige stappen aanbevelen om de klachten te verminderen. Wordt het niet beter, dan is het soms nodig om de zorg over te dragen aan het ziekenhuis. Alles om ervoor te zorgen dat jij en je baby gezond blijven.