Hielprik bij je baby

Met een speciaal apparaatje krijgt je baby een prik in de hiel. Een paar druppels bloed worden opgevangen met een papiertje, dat het bloed opzuigt. Dit bloed wordt in het laboratorium onderzocht. 

De hielprik wordt in Nederland standaard aangeboden in de eerste week na de geboorte. Het onderzoek is niet verplicht, je besluit zelf of je dit wilt laten uitvoeren bij je kind. 

Met de hielprik kan worden gekeken of je baby een zeldzame, maar ernstige ziekte heeft. Bij het bloedonderzoek wordt gekeken naar 27 ziektes, die bijna allemaal erfelijk zijn. Door een ziekte al vroeg te ontdekken, kan ook vroeg behandeling worden gestart. Dit kan ernstige lichamelijke of verstandelijke problemen voorkomen. Je besluit zelf of je de hielprik wilt laten uitvoeren bij je baby.

Over deze ziektes gaat het: 

• een ziekte van de schildklier
• een ziekte van de bijnier
• erfelijke bloedarmoede
• een ziekte van de longen (taaislijmziekte)
• een aantal stofwisselingsziektes
• een afweerstoornis
• een spierziekte 

Op de website van het RIVM kan je meer lezen over deze ziektes.  

De hielprik wordt meestal gedaan door een medewerker van de jeugdgezondheidszorg (waar ook het consultatiebureau bij hoort). Deze komt bij je thuis langs. Vaak is de hielprik tegelijk met de gehoortest. In sommige regio’s doet de verloskundige de hielprik. Als een baby de eerste week in het ziekenhuis is, doet een medewerker van het ziekenhuis de hielprik.  

Je kan je baby tijdens de hielprik tegen je aan houden. Je baby wordt in de voet geprikt met een speciaal prikapparaatje. Een paar druppels bloed worden op een stukje papier opgevangen. Dit gaat naar een laboratorium. Na de hielprik krijgt je baby een pleister op de hiel. Soms gaat een baby huilen, maar de meeste baby's huilen niet. 

De uitslag van het bloedonderzoek is binnen vijf weken bekend. Degene die de hielprik afneemt, vraagt of je er bezwaar tegen hebt dat overgebleven hielprikbloed en de hielprikgegevens van je baby worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Dit onderzoek is bedoeld om de hielprikscreening te verbeteren.  

Ook krijg je de vraag of je het wilt weten als je kind drager is van de sikkelcelziekte. Dit is een ernstige erfelijke ziekte van de rode bloedcellen, waar je bloedarmoede en pijnaanvallen van krijgt. Iemand die drager van deze ziekte is, heeft de ziekte niet zelf en wordt er ook niet ziek van. Maar als je kind drager is, is dat wel belangrijk om te weten als je misschien nog meer kinderen wilt. Het betekent namelijk dat één van beide ouders of beide ouders ook drager zijn. Als beide ouders drager zijn, is de kans dat een volgend kind sikkelcelziekte krijgt één op vier. Als je kind in de toekomst zelf kinderen wil krijgen, is het ook belangrijk om te weten of hij of zij drager is. 

Lees meer over dragerschap op de website van het RIVM.  

Meestal is de uitslag van de hielprik goed. Deze uitslagen zijn er mogelijk:

Uitslag is goed

Als de uitslag van de hielprik goed is, krijg je binnen vijf weken een brief van het RIVM. 

Uitslag is afwijkend 

Als de uitslag afwijkt, neemt de huisarts contact met je op. Een afwijkende uitslag betekent dat je baby mogelijk een ziekte heeft. Het advies is dan om vervolgonderzoek te doen, om te kijken of je baby echt ziek is. De huisarts regelt het vervolgonderzoek.  

Als je hebt aangegeven dat je het wilt weten wanneer je kind drager is van sikkelcelziekte (erfelijke bloedziekte), krijg je de uitslag tijdens een gesprek met de huisarts.

Hielprik moet opnieuw 

Soms blijkt in het laboratorium dat er te weinig bloed is afgenomen om het onderzoek goed te kunnen doen. Het advies is dan om de hielprik opnieuw te doen. De uitslag daarvan is binnen vijf weken bekend. 

Na de hielprik krijgt je baby een pleister op de plek van de prik. Die kun je later zelf verwijderen. Meestal is het wondje binnen een paar minuten gestopt met bloeden. Als het bloeden niet stopt, is de kans groot dat de baby een stollingsstoornis heeft. Dit is zeer zeldzaam. Gebeurt het wel, bel dan de verloskundige of huisarts.