Herstellen na de bevalling  

Na de geboorte
Vrouw rust uit in bed

In het kort

Direct na je bevalling gaat je lichaam aan de slag om weer terug te komen in een niet-zwangere vorm. We noemen dat ‘ontzwangeren’. Hier hoort onder andere herstellen bij. Hoelang dat duurt, hangt van verschillende factoren af.  Zo duurt het herstel van een keizersnede over het algemeen langer dan een vaginale bevalling. Neem alle tijd die je nodig hebt en help je lichaam een handje door goed voor jezelf te zorgen. Soms gaan klachten niet vanzelf weg. Neem dan contact op met een hulpverlener, zoals je verloskundige of huisarts.

Wat betekent herstellen na de bevalling? 

Heb je net een kindje gekregen, dan begint het ontzwangeren. Hormonen spelen hierin een grote rol. Zo zorgt een stijging van prolactine er bijvoorbeeld voor dat je borsten melk gaan maken. Je lichaam komt in beweging. Je baarmoeder trekt samen, zodat deze krimpt naar een normaal formaat en terugkeert naar de gewoonlijke positie. Ook andere organen en buikspieren bewegen terug naar hun oude plek. Je bekkenbodem wordt weer wat strakker. De gewrichtsbanden (ligamenten), die rond je bevalling wat weker waren om meer ruimte voor je baby te maken, spannen nu weer aan. En heb je een wond door een keizersnede of omdat je bent uitgescheurd (ruptuur)? Dan moet je daar natuurlijk ook van herstellen. 

Hoelang duurt herstellen na de bevalling? 

Je hebt het misschien weleens gehoord: 9 maanden zwanger, 9 maanden herstellen. Maar houd je daar niet te veel aan vast. Hoe snel je ontzwangert en herstelt verschilt per persoon en hangt van een heleboel factoren af. Complicaties, zoals infecties, hoge bloeddruk en interne bloedingen rond je baarmoeder (fluxus), kunnen het herstel vertragen. Ook je algemene gezondheid vóór en tijdens je zwangerschap heeft een grote invloed.  

Een fit lichaam, een gezond eetpatroon, genoeg rust en slaap kunnen je herstelperiode verkorten, maar dan nog is het niet vreemd als je je na 9 maanden nog niet helemaal thuis voelt in je eigen lichaam. De manier waarop je kindje op de wereld is gekomen maakt ook uit. Bij een keizersnede kan de herstelperiode langer zijn dan bij een vaginale bevalling. En geef je borstvoeding? Dan blijft je lichaam nog wat langer in een andere hormonale staat dan voor je zwangerschap. Eén ding is zeker: je lichaam wordt nooit meer helemaal ‘de oude’. Het heeft een kindje gedragen en gebaard. Dat laat langdurig sporen na, van binnen en van buiten.   

Hoeveel rust heb je nodig?

Ook al is je bevalling heel soepel verlopen, is je kindje een droom van een baby en voel je je superfit, neem toch genoeg tijd om te herstellen. Je lichaam is ook ongemerkt hard bezig om te ontzwangeren. Geef het hier de tijd voor. Ook voor je mentale gezondheid is het goed om rust te nemen. Die heb je meer dan verdiend. 

Hoe kan je je eigen herstel na de bevalling helpen? 

Om je herstel zo soepel mogelijk te laten verlopen, hebben we een aantal tips:  

  • Neem voldoende rust: ga op tijd naar bed, doe een dutje en plan je agenda nog niet te vol.
  • Eet gezond en gevarieerd.
  • Drink veel water.
  • Blijf (rustig) in beweging. Kies een activiteit die past bij de belasting die je lichaam op dat moment aankan. Wandelen en simpele flexibiliteitsoefeningen zij bijvoorbeeld goed, maar start er niet te snel na je bevalling mee. Begin liever met ademhalingsoefeningen waarbij je weer contact maakt met je bekkenbodem en je rug- en buikspieren.
  • Zoek steun: bespreek je fysieke en mentale gezondheid met je partner, familie of bijvoorbeeld de kraamzorg. Geef ook bij hen aan dat je tijd en ruimte wilt maken voor je herstel.  

Hoe kunnen anderen jou ondersteunen bij je herstel na de bevalling? 

Sta open voor de hulp van anderen tijdens je herstel. Vertel je partner, familie of vrienden hoe ze jou het beste kunnen helpen. Denk bijvoorbeeld aan:  

  • Huishoudelijke taken overnemen: vraag om hulp bij koken, schoonmaken of boodschappen doen.
  • De zorg voor je baby delen: laat anderen helpen met bijvoorbeeld het voeden, verschonen en troosten van je kindje. Zo krijg jij meer rust.
  • Emotionele steun bieden: een luisterend oor kan stress verminderen. DIt is goed voor je lichaam en geest.  

Maak voor je met zwangerschapsverlof gaat al afspraken met je werkgever over je terugkomst op werk: wanneer verwacht je weer terug te zijn en onder welke voorwaarden? Vraag je werkgever om een beetje flexibiliteit. Je weet niet hoe je je tegen die tijd voelt.  

Wat kan je doen als je je zorgen maakt over je herstel na de bevalling?

Het belangrijkste om te doen als je je zorgen maakt over het herstel na je bevalling is om dit te bespreken met je verloskundige of huisarts. Aan fysieke klachten is vaak iets te doen, dus blijf er niet mee rondlopen. Je zorgen kunnen ook meer emotioneel van aard zijn, bijvoorbeeld omdat je moet wennen aan je lichaam dat er anders uitziet dan voordat je zwanger werd. In dat geval is steun zoeken belangrijk. Je ervaringen delen met anderen kan geruststellend en bemoedigend zijn. Zorg vooral dat je niet te veel van jezelf vraagt: je lichaam heeft een grote prestatie geleverd en heeft tijd nodig om weer een nieuwe vorm te vinden waarin jij je comfortabel voelt. 

Bronnen

Prins, M., Van Roosmalen, J., Smit, Y., Scherjon, S. A., & Van Dillen, J. (2019b). Praktische verloskunde. In Bohn Stafleu van Loghum eBooks. https://doi.org/10.1007/978-90-368-2279-4