Het eerste uur na de bevalling

Het eerste uur na de geboorte van je baby heet ook wel: het gouden uur. Het kan ook korter of langer duren dan een uur. Als er geen problemen zijn tijdens de bevalling, start het gouden uur zodra je baby is geboren. En het eindigt als jullie er klaar voor zijn. De verloskundige kan dan de controles bij je baby doen en je kan bijvoorbeeld gaan douchen, plassen of gewoon bijkomen.   

Tijdens het gouden uur gebeurt er eigenlijk zo weinig mogelijk. Je houdt je blote baby vast op je blote borst, terwijl jullie samen bijkomen van de bevalling. Dit huid-op-huid-contact is goed voor heel veel dingen. Het helpt voor een goede temperatuur van je baby. Het zorgt voor het op gang komen van de borstvoeding. En het versterkt de band tussen jou en je baby. 

Als alles goed gaat met jou en je baby, houden de verloskundige en kraamverzorgende zich wat op de achtergrond. Dan kunnen jullie uitgebreid aan elkaar wennen. Natuurlijk blijven ze wel in de buurt.

Het gouden uur kan soms anders lopen dan je het liefst wilt. Bijvoorbeeld als er een medische reden is waardoor de verloskundige je baby of jou eerst moet helpen. Het rustige gouden uur begint dan later. Maar de band tussen jou en je baby bestaat gelukkig ook als jullie niet meteen een gouden uur hebben. Ook de borstvoeding kan je nog steeds op gang brengen. Daar kan je verloskundige ook bij helpen.

Het gouden uur is de eerste kennismaking met je baby buiten je buik. Dit is een bijzonder moment voor jullie band. Maar ook voor het eerste uitrusten van de bevalling. Je baby en jij verwerken wat jullie zojuist hebben ervaren. En jullie zijn allebei aan het wennen. Je baby went aan de omgeving buiten de buik. Jij went aan het vasthouden van je baby, en aan wat dat doet met je gevoel.  

Baby’s zijn vlak na de geboorte wakker en vaak erg helder. Met je stem, oogcontact en huid-op-huid-contact kan je je baby geruststellen. De bacteriën van jouw huid krijgt je baby binnen en die zijn goed voor zijn of haar immuunsysteem. In het gouden uur gaat een baby vaak ook voor het eerst uit de borst drinken. Veel baby’s gaan vanzelf op zoek naar de borst als ze op de buik van hun moeder liggen.  

Je baby hoeft in het gouden uur geen kleertjes aan. Door je baby huid op huid vast te houden, maken jullie hersenen het hormoon oxytocine aan. Dit heet ook wel het ‘knuffelhormoon’. Het komt vrij bij jullie allebei als je met je baby knuffelt, aait en kusjes geeft. De oxytocine komt in je bloed en stroomt door je hele lichaam. Dat geeft een fijn gevoel, bij jou én bij je baby.  

Als je baby op de blote borst van je partner ligt (of iemand anders), komt de oxytocine ook vrij. Kan je zelf je baby niet vasthouden, dan kan je partner dit dus ook doen. Dit geeft je baby een veilig gevoel.

Als het goed gaat met jou en je baby, is het gouden uur vooral bedoeld voor rust. Er gebeurt eigenlijk weinig. Deze handelingen kan je verwachten tijdens het uur na de geboorte:

Apgar-score 

De verloskundige kijkt naar je baby voor de Apgar-score. Deze beoordeelt of de kleur, ademhaling, spierspanning, hartritme en reflexen van je baby gezond zijn. De verloskundige bekijkt dit drie keer: één, vijf en tien minuten na de geboorte. Dit geeft een indruk hoe het met je baby gaat en of er reden is voor extra onderzoek. Je merkt het bepalen van de score niet, omdat de verloskundige alleen maar kijkt. 

Afnavelen

Na de geboorte stroomt er nog bloed uit de placenta door de navelstreng. Dit is bloed van de baby. Als dit klaar is, zet de verloskundige een klem op de navelstreng. Dit heet afnavelen. Daarna kan de navelstreng worden doorgeknipt. Jij kiest zelf of je dit wilt, en wanneer. Dit kan ook na het gouden uur, als alles gezond verloopt. De meeste mensen kiezen voor afnavelen binnen het gouden uur. Het kan een mooi moment voor ouders zijn om de navelstreng door te knippen. 

Medische handelingen 

Soms zijn er in het gouden uur medische handelingen nodig voor de veiligheid en gezondheid van jou of je baby. Bijvoorbeeld als je te veel bloed verliest of als je baby moeite heeft met ademhalen en hulp nodig heeft. Je kan een rustig gouden uur dan later in de kraamtijd inhalen. Huid op huid knuffelen kan zo vaak als je wilt.

Na het gouden uur doet de verloskundige nog wat controles bij jou en je baby. Als je het goed vindt, kijkt en voelt de verloskundige of je scheurtjes hebt opgelopen tijdens de geboorte. De verloskundige onderzoekt: 

• je vulva (de schaamlippen, het topje van de clitoris en de ingang van de vagina);
• je vagina (binnenin);
• je perineum (de huid tussen je vagina en anus).  

Als het nodig is, zal ze de wonden hechten.

Ook onderzoekt de verloskundige je baby. Deze bekijkt of het lijfje van je baby in orde is en of de reflexen goed werken. Als je toestemming geeft, krijgt je baby druppels vitamine K toegediend.  

Het is belangrijk om na het gouden uur ook te gaan plassen. Met een lege blaas kan je baarmoeder beter samentrekken. Als alle controles klaar zijn en jij geen vragen meer hebt, gaat de verloskundige weg.

Soms heb je geen gouden uur direct na de geboorte. Dat kan bijvoorbeeld zo zijn na een keizersnede. Of als er iets is met jouw gezondheid of die van je baby, waar eerst medische hulp bij nodig is. Dan kan het zijn dat jullie het eerste uur niet samen kunnen doorbrengen. Vaak kan de partner wel bij de baby blijven. Ook zullen zorgverleners er alles aan doen om jullie zo snel mogelijk weer samen te brengen.

Kan of kon je het eerste uur na de geboorte niet samen zijn met je baby? Daar kan je verdrietig en teleurgesteld over zijn. Soms komt de borstvoeding minder makkelijk op gang, omdat de baby pas later voor het eerst aan de borst gaat. Ook kan het een beetje onwennig voelen als jullie samen zijn, nadat je het gouden uur hebt gemist.  

Het is goed om te weten dat de band met je baby niet afhangt van het eerste uur na de geboorte. Daarna werkt huid-op-huid-contact en knuffelen nog net zo goed. Jullie zullen op allerlei manieren een band hebben en versterken. Telkens als jullie tijd samen doorbrengen. Als je voor je baby zorgt, je baby voedt, tegen je baby praat, aan je baby denkt: al die momenten tellen mee. Dat gaat in de dagen, weken en jaren na de geboorte door. Een gouden uur samen is een mooie start. Maar ook zonder gouden uur kan jullie start samen prachtig zijn.