Harde buiken

De baarmoeder is een orgaan dat vooral bestaat uit spierweefsel. Die spieren kunnen zich aanspannen en ontspannen. Als je baarmoeder zich tijdens de zwangerschap aanspant zonder dat dat pijn doet, heb je een harde buik. Dat noemen we ook wel een oefenwee of valse wee.  

Een harde buik ontstaat vooral later in je zwangerschap. Maar ook in het begin komen ze voor. Als je uitgerekende datum dichterbij komt, kunnen harde buiken gevoeliger zijn. Goed om te weten: de samentrekkingen zijn geen ontsluitingsweeën en betekenen niet dat je bevalling begint. Je kan het zien als een soort oefening van de baarmoeder om zich voor te bereiden op de bevalling.

In ontspannen toestand voelt je zwangere buik soepel: als je tegen je buik duwt, merk je dat die meebeweegt. Heb je een harde buik, dan voelt het alsof je een voetbal in je buik hebt. Je baarmoeder, of een deel ervan, voelt hard aan en is niet indrukbaar door je handen. De baarmoederwand bestaat voor het grootste deel uit spierweefsel. Dat weefsel is bij een harde buik volledig of gedeeltelijk aangespannen, net zoals andere spieren in je lichaam dat soms doen. Meestal is een harde buik niet pijnlijk en verdwijnt het gevoel na een paar minuten.

Een harde buik kan op verschillende manier ontstaan. Je baarmoeder kan geprikkeld worden doordat je baby snel groeit, veel beweegt of schopt in je buik. Maar ook heftige bewegingen die je zelf maakt, kunnen zorgen voor een harde buik. Bijvoorbeeld als je plotseling bukt, opstaat of iets tilt. Of wanneer je erg schrikt of het druk hebt gehad. Andere oorzaken van een harde buik zijn een volle blaas, een blaasontsteking, seks of een orgasme. Stress wordt ook vaak genoemd als mogelijke oorzaak, maar dit is niet met onderzoek bewezen.

Over een harde buik hoef je je geen zorgen te maken. Pas wanneer je harde buik erg pijn doet of je andere klachten hebt, zoals bloedverlies, is het verstandig om je verloskundige om te bellen.

Harde buiken zijn normaal tijdens je zwangerschap. Er is geen wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat harde buiken gevaarlijk zijn voor je baby. Zo is er geen extra risico op (vroeg)geboorte of groeiachterstand van de baby. Het kan wel oncomfortabel zijn. Heb je veel harde buiken, dan geeft je verloskundige je misschien het advies om het wat rustiger aan te doen. Niet omdat de harde buik zelf kwaad kan, maar omdat harde buiken een teken kunnen zijn dat je te veel vraagt van je lichaam. Door meer rust te nemen, los je dus niet de klacht, maar de achterliggende oorzaak op.

Meestal is een harde buik een onschuldig, maar heel soms kan er meer aan de hand zijn. In deze gevallen is het wel verstandig contact op te nemen met je verloskundige:  

• Je bent minder dan 37 weken zwanger en hebt meer dan zes harde buiken per uur
• Je harde buik doet pijn en gaat niet weg door ontspannen te gaan liggen of een warme douche te nemen
• Je verliest bloed of vruchtwater
• Je hebt pijn bij het plassen

De verloskundige zal je de volgende vragen stellen:

• Hoe vaak heb je een harde buik en zit daar regelmaat in?
• Hoelang duren je harde buiken?
• Doet je harde buik pijn?
• Duren je harde buiken steeds langer?
• Waar voel je spanning?
• Kan er een logische reden zijn, zoals een drukke periode waarin je veel hebt bewogen?
• Kan het dat je een blaasontsteking hebt?
• Heb je last van bloed-, slijm- of vochtverlies?

Het kan lastig zijn om een harde buik te onderscheiden van een voorwee. Een harde buik is ongemakkelijk, maar niet pijnlijk. Als je meerdere harde buiken achter elkaar hebt, duren ze ongeveer even lang en voelen ze ongeveer hetzelfde. Ze worden niet pijnlijker of intenser. Vaak trekken ze weg als je rust neemt, gaat douchen of even in bad gaat liggen.  

Een voorwee voelt intenser en pijnlijker dan een harde buik. Voorweeën nemen toe in hoeveelheid en gaan niet weg door te ontspannen. Soms kondigen voorweeën de bevalling aan.

Lees meer over voorweeën

Om minder last van een harde buik te krijgen, kan je de volgende tips proberen:  

• Doe het rustiger aan. Ga bijvoorbeeld even liggen.
• Zoek ontspanning. Luister naar muziek of lees een boek.
• Let op je ademhaling. Probeer je buik op te blazen met je ademhaling. Dat helpt bij het ontspannen.  
• Zorg voor warmte. Leg bijvoorbeeld een kruik tegen je buik of neem een warm bad.
• Plas regelmatig. Zo raakt je blaas niet te vol.  
• Blijft je harde buik oncomfortabel aanvoelen of pijn doen, neem dan contact op met je verloskundige. Die kan je adviseren je urine te laten testen op een blaasontsteking bij de huisarts.