Erkenning en ouderlijk gezag

Als je niet bent getrouwd, is de biologische vader niet automatisch de officiële vader van je kind. Hij moet het kind daarom erkennen. Dit kan bij de Burgerlijke Stand van de gemeente waar je woont.

Naast erkennen is het vaak ook wenselijk dat de vader het ouderlijk gezag over het kind krijgt. Met het ouderlijk gezag kan de vader beslissingen nemen over de opvoeding en verzorging van het kind. Hij mag ook 'rechtshandelingen' verrichten in naam van zoon of dochter. Bijvoorbeeld het zetten van een handtekening of het voeren van een gerechtelijke procedure. 

Erkennen

De vader kan het kind erkennen op de volgende momenten:

1. Tijdens de zwangerschap. Er wordt een akte gemaakt waarin wordt erkend dat hij de vader is. De moeder moet hier altijd bij aanwezig zijn. Tijdens de zwangerschap is het handigste moment.
2. Bij de geboorteaangifte. Als dit jullie eerste kind is, moet de moeder bij de aangifte aanwezig zijn. Aangezien een geboorteaangifte binnen 3 dagen na de geboorte moet plaatsvinden is het voor haar nogal belastend om mee te gaan naar het gemeentehuis. Als het kind geboren is binnen een geregistreerd partnerschap of huwelijk tussen 2 vrouwen, met een onbekende donor, is een ouderschapsverklaring nodig van Stichting Donorgegevens.
3. Op enig moment na de geboorte. Als de vader het kind niet tijdens de zwangerschap of de geboorteaangifte heeft erkend, kan dit later ook nog. Er wordt dan een aparte akte opgesteld waarin de vader wordt erkend als de officiële vader van het kind.

Criteria om te erkennen

Om een kind te kunnen erkennen moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Schriftelijke toestemming van de moeder. Is dit het eerste kind samen, dan moet de moeder bij de erkenning aanwezig zijn.
• De erkenner moet minimaal 16 jaar zijn.
• De erkenner moet zelf naar de burgerlijke stand.
• De erkenner moet, net als de moeder, een geldig legitimatiebewijs kunnen laten zien bij de burgerlijke stand.

Rechten en plichten erkenning

De vader krijgt door de erkenning het recht en de plicht om het kind te onderhouden. Met een erkenning krijgt de vader niet meteen het ouderlijk gezag maar wel omgangsrecht in het geval jullie relatie mis zou lopen. Om ouderlijk gezag te krijgen moet een apart verzoek worden ingediend bij de griffie van het kantongerecht. Doordat de vader het kind erkent, krijgt het kind erfrecht.

Alleen als het kind is geboren uit een geregistreerd ouderschap en de vader het kind heeft erkend, krijgt de vader automatisch ouderlijk gezag. Bij een geregistreerd ouderschap hoeft een vader dus geen verdere actie te ondernemen om ouderlijk gezag te krijgen, wel moet het kind officieel worden erkend.

Kosten erkenning

De kosten voor de procedure van de erkenning is gratis maar aan het opvragen van de benodigde documenten bij de gemeente zijn wel kosten verbonden.

Ouderlijk gezag

Ouderlijk gezag kan alleen worden aangevraagd als de vader het kind heeft erkend. Voor het indienen van het verzoek heb je het aanvraagformulier 'Verzoek tot het gezamenlijk uitoefenen van het gezag over een minderjarige' nodig. Jullie vullen dit formulier samen in. Het formulier met de benodigde documenten sturen jullie vervolgens op of geven het af bij de rechtbank waar de geboorteplaats van uw kind onder valt. 

Kosten aanvragen ouderlijk gezag

Het ouderlijk gezag aanvragen is gratis. Er zijn wel kosten verbonden aan het opvragen van de benodigde documenten bij de gemeente.

Vanaf 1 januari 2023: automatisch gezag bij erkenning

Vanaf 1 januari 2023 wordt gezag meteen bij de erkenning geregeld. Ben je ongehuwd en heb je geen geregistreerd partnerschap? Dan zeg je bij de erkenning wat je wilt met het gezag over het (ongeboren) kind. Je kunt ervoor kiezen dat de moeder en de erkenner automatisch allebei het gezag over het kind hebben. Wil je dat alleen de moeder het gezag heeft? Dan wordt bij de erkenning vastgelegd dat alleen de moeder het gezag over het kind heeft.

Meer informatie

Meer informatie over ouderlijk gezag kun je vinden op de websites van Rijksoverheid en Rechtspraak. Je leest ook meer over erkenning op de website van de Rijksoverheid.