Erkenning en ouderlijk gezag

Verschil tussen erkennen en gezag hebben

Een kind erkennen betekent dat je volgens de wet ook de ouder van een kind bent. Erkennen is niet hetzelfde als gezag hebben. Bij erkennen ben je namelijk nog niet de wettelijk vertegenwoordiger (of: ‘de juridische ouder’) van je kind. Als je dat wel wilt worden, moet je ouderlijk gezag aanvragen.

In Nederland kunnen twee ouders gezag hebben over een kind. Wanneer de biologische ouders van het kind getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, krijgen zij in de meeste gevallen automatisch het gezag. Hier hoeft niets voor geregeld te worden en de baby hoeft vóór de geboorte niet erkend te worden.

In de volgende gevallen hoef je je kind niet te erkennen of het gezag te regelen:

• Als je de biologische moeder van het kind bent. Als het kind uit jou geboren wordt, jij meerderjarig bent, niet onder curatele staat en geen geestelijke stoornis hebt, dan krijg jij automatisch het gezag.
• Als je als vader getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt met de biologische moeder. Je krijgt dan automatisch het gezag, ook als je niet de biologische vader van het kind bent.
• Als je als duomoeder getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt met de biologische moeder én de biologische moeder volgens de wet zwanger is geworden van een onbekende donor. Je hebt dan wel een verklaring nodig waarin staat dat er gebruik is gemaakt van een anonieme donor. Deze kun je regelen via Stichting Donorgegevens.

Erkenning

Zijn bovenstaande situaties niet op jou of jullie van toepassing? En wil je wel gezag hebben over het kind? Dan moet je hier zelf iets voor regelen. Dat begint met het erkennen van het kind.

Wanneer kan je een kind erkennen?

Je kunt de erkenning van je kind op verschillende momenten regelen:

• Tijdens de zwangerschap
• Tijdens de geboorteaangifte
• Op een later moment

Het simpelste is om het kind, als dat kan, te erkennen tijdens de zwangerschap. Dit wordt 'erkenning van de ongeboren vrucht' genoemd.

Wie kan het kind erkennen?

Ouders die niet automatisch de juridische ouders van het kind zijn of worden, maar dat wel willen zijn, kunnen het kind erkennen. Je moet je kind bijvoorbeeld erkennen als je:

• De biologische vader van het kind bent, maar niet getrouwd bent met de biologische moeder en ook geen geregistreerd partnerschap met haar hebt.
• In een relatie tussen twee vrouwen de duomoeder bent en de biologische moeder zwanger is geworden van een niet-anonieme (dus: bekende) donor. Dit geldt ook als jullie getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben.

Voor het erkennen van een kind heb je altijd toestemming nodig van de biologische moeder. Ook moet de erkenner minimaal 16 jaar zijn, zelf naar de burgerlijke stand gaan en daar een geldig legitimatiebewijs kunnen laten zien.

Ouderlijk gezag

Vanaf 1 januari 2023 geldt: heb je de erkenning geregeld, dan krijg je na de geboorte van het kind meestal direct gezag, ook als jullie niet getrouwd zijn of geregistreerd partners zijn. Er zijn wel uitzonderingen. Bekijk de informatie op de website van de Rijksoverheid via de links onderaan deze pagina.
Let op: wordt jouw kind ná 1 januari 2023 geboren, maar heb je de erkenning vóór 1 januari 2023 geregeld? Dan gelden voor jou nog de oude regels. Je moet dan het ouderlijk gezag samen met de moeder aanvragen.

Meer weten over erkenning of ouderlijk gezag?

Op de website van de Rijksoverheid vind je alles dat je wilt weten over erkenning en ouderlijk gezag in Nederland. Hier staat ook informatie over twee mannen die gezamenlijk gezag over een kind willen aanvragen, of erkenning regelen met een andere of dubbele nationaliteit. Daarnaast lees je er meer over de voorwaarden waaraan voldaan moet worden en de rechten en plichten die je hebt wanneer je een kind erkent of gezag hebt gekregen.

• Lees meer over erkenning op de website van de Rijksoverheid.
• Lees meer over gezag op de website van de Rijksoverheid.