Moedermelk kolven

Na de geboorte
Fles

In het kort

Melk afkolven kan handig of nodig zijn als je bijvoorbeeld weer gaat werken. Hoe gaat kolven, hoe bewaar je afgekolfde melk en hoe geef je dit aan je baby?

Wat is moedermelk kolven?

Kolven (ook wel afkolven genoemd) betekent dat je moedermelk uit je borsten haalt met een kolfapparaat. Dit apparaat zuigt de melk uit je borsten. Jij of iemand anders kan jouw moedermelk in een fles aan je baby geven. Kolven kan bijvoorbeeld handig zijn als je:  

  • tijdelijk weg bent van je baby;
  • een voorraad moedermelk wilt aanleggen, bijvoorbeeld als je weer gaat werken. 

Drinken uit een fles is anders voor een baby dan drinken uit de borst. Je baby moet de mond en tong op een andere manier gebruiken om de melk uit de fles te krijgen. Daarom is het goed om je baby eerst te laten wennen aan de borstvoeding, voordat die leert drinken uit een fles.  

Soms kan een baby niet gelijk uit de borst drinken, bijvoorbeeld door een vroeggeboorte of een probleem met de gezondheid. Dan kan je eerst melk afkolven voor je baby, tot de borstvoeding goed gaat.

Kolven met de hand

Kolven met de hand kan ook. Sommige vrouwen vinden dit makkelijker dan met een kolfapparaat. Je ‘duwt’ de melk met je vingers en duim uit je borst. Op Borstvoeding.nl staat een duidelijke uitleg met plaatjes.

Wat heb je nodig om te kolven?

Om te kolven heb je nodig:  

  • een kolfapparaat (behalve als je met de hand wilt kolven);
  • schone flesjes, bakjes of zakjes voor de moedermelk;
  • een koele plek om de melk te bewaren.   

Je hoeft pas een kolfapparaat te kopen als je hem gaat gebruiken. Er zijn namelijk allerlei soorten en prijzen. Je weet beter welke kolf geschikt voor jou is, als je weet waarvoor je hem wilt gebruiken. Ga je bijvoorbeeld een paar dagen per week kolven, omdat je weer gaat werken? Of heb je alleen af en toe een kolf nodig? Het verschilt per situatie welk apparaat het handigst is. 

Kolfapparaat huren 

De borstvoeding komt op gang doordat je baby uit de borst drinkt. In het begin leg je je baby vaak aan en daardoor maak je steeds meer moedermelk aan. Soms gaat dit niet vanzelf, en kan kolven erbij helpen. In dat geval kan je tijdelijk een professioneel kolfapparaat huren, bijvoorbeeld bij de thuiszorgwinkel. Je verloskundige kan hier advies over geven.

Hoe bewaar je gekolfde moedermelk?

Afgekolfde melk kan je bewaren in flesjes of speciale bakjes of zakjes voor moedermelk. Schrijf de datum en tijd waarop je hebt gekolfd erop. Moedermelk kan namelijk bederven. Zo lang kan je moedermelk bewaren: 

  • op kamertemperatuur: 4-8 uur
  • in de koelkast: maximaal 8 dagen
  • in het vriesvak van de koelkast: maximaal 2 weken
  • in de diepvries: 4 maanden als de vriezer regelmatig open en dicht gaat.  

Wil je melk invriezen, laat het dan eerst afkoelen in de koelkast. Zet het binnen 48 uur in de vriezer.

Hoe warm je gekolfde moedermelk op?

Moedermelk warm je op in een flessenwarmer of door de fles of het bakje melk in een pan met warm water te zetten. Doe de melk niet direct in een pan op het fornuis. Warm ook geen moedermelk op in de magnetron. Die warmt niet gelijkmatig op. Daardoor kan (een deel van) de melk te heet zijn, ook als de fles nog koel aanvoelt. 

Moedermelk uit de diepvries moet je eerst ontdooien in de koelkast, voordat je het opwarmt. Ontdooide moedermelk kan je maximaal 24 uur in de koelkast bewaren. Als je baby de fles niet leegdrinkt, kan je het restje opgewarmde melk nog maximaal twee uur bewaren.

Wat is prenataal kolven?

Prenataal kolven is kolven voor de geboorte. Het wordt ook wel antenataal kolven genoemd. Het betekent dat je tijdens de zwangerschap al colostrum afkolft en bewaart voor je baby. Colostrum is de eerste moedermelk die een baby drinkt. Er zitten veel voedingsstoffen in en antistoffen die je baby beschermen tegen ziektes.  

Prenataal kolven kan handig zijn als je weet dat er een kans is dat je baby bijvoeding nodig heeft. Dat is extra voeding naast het drinken uit de borst. Soms is dit bijvoorbeeld nodig als je diabetes hebt. Of als je baby na een keizersnede misschien niet direct aan de borst kan. Je baby kan dan jouw gekolfde moedermelk drinken.  

Je kan met je verloskundige overleggen of prenataal kolven in jouw situatie goed zou zijn. Meestal kan je er vanaf 37 weken mee beginnen. Prenataal kolven kan je met de hand doen, dus zonder kolfapparaat. In dit artikel kan je zien hoe je dat doet. Je kan ook je verloskundige om informatie vragen.

Waar heb je recht op als je gaat kolven op je werk?

Als je weer gaat werken, kan je gewoon doorgaan met borstvoeding geven. Je mag onder werktijd kolven en/of borstvoeding geven in de eerste negen maanden na de geboorte. Je mag hier een kwart van je werktijd voor gebruiken en dit krijg je doorbetaald. Ook moet je werkgever zorgen voor een geschikte ruimte om te kolven en een koelkast om moedermelk te bewaren. 

In dit artikel vind je meer informatie over borstvoeding geven en kolven als je weer gaat werken.

Tips bij het kolven

  • Ga lekker zitten om te kolven, zodat je kan ontspannen.
  • Plak een etiket met de datum op het flesje of bakje afgekolfde melk. 
  • Vries de melk in kleine porties in. Dan gaat ontdooien sneller en je hebt minder kans dat je melk moet weggooien. 
  • Vanaf ongeveer zes weken kan je met je baby oefenen met drinken uit een fles.

Bronnen

Ministerie van Algemene Zaken. (2025, 29 april). Mag ik borstvoeding geven onder werktijd? Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/arbeidsomstandigheden/vraag-en-antwoord/mag-ik-borstvoeding-geven-onder-werktijd 

La Leche League. (z.d.). Bewaren van moedermelk. Borstvoeding.nl.

Gebaseerd op

verloskundige kennis, ervaring en expertise.

Gerelateerde artikelen