Soorten verloskundige zorg

Als je zwanger bent of dat wilt worden, kun je zelf contact opnemen en een afspraak maken met een verloskundige in de buurt (een 'eerstelijns verloskundige'). Een eerstelijns verloskundige begeleidt zwangere vrouwen bij wie de zwangerschap en de bevalling normaal verloopt. Dat wil zeggen: de zwangerschap verloopt zoals het hoort.

Je bent dus vrij om zelf een verloskundige uit te kiezen; net als je je eigen huisarts mag bepalen. Veel vrouwen kiezen een verloskundige in de buurt, maar vooral in grote steden zijn er veel verloskundigenpraktijken. Kies een praktijk die bij je past; bij welke verloskundige(n) je prettig voelt. Je kunt je oriënteren door andere vrouwen te vragen naar hun ervaringen bij verloskundigenpraktijken of je kunt langsgaan bij een praktijk om een indruk te krijgen. Vaak staat er op de website van de praktijk veel informatie over de verloskundigen en bijvoorbeeld ook waar zij extra aandacht aan besteden. Denk aan groepsvoorlichting en/of een kinderwensspreekuur.

Verloskundige in de wijk

Als je zwanger bent ga je vrijwel altijd eerst naar de verloskundige bij jou in de buurt (ook wel een eerstelijns verloskundige genoemd). Een uitzondering is als uit een eerdere zwangerschap is gebleken dat je bij de volgende zwangerschap meteen volledige zorg in het ziekenhuis nodig hebt. Een eerstelijns verloskundige heeft een eigen verloskundigenpraktijk of werkt in een praktijk of een geboortecentrum.

De verloskundige begeleidt je voor, tijdens en na je zwangerschap. Ze adviseert en ondersteunt je tijdens deze belangrijke periode. Zij werkt aan de beste zorg voor jou en je baby. De verloskundige controleert jouw gezondheid en die van je baby, maar ze bespreekt ook met jou (en je partner) hoe je je zwangerschap beleeft. Je hebt een vertrouwensband met je verloskundige: vragen, verwachtingen wensen en misschien ook angsten kun je met je verloskundige bespreken.

Wanneer blijkt dat een zwangerschap of baring niet normaal verloopt, maakt de verloskundige een inschatting van de aard en ernst van de complicaties. Tijdens deze risicoselectie kijkt de verloskundige of er specialistische zorg nodig is. Als deze specialistische zorg nodig is verwijst de eerstelijns verloskundige je door naar de tweede lijn (het ziekenhuis).

De eerstelijns verloskundige kan ook doorverwijzen naar de huisarts, Jeugdgezondheidszorg, een diëtist, fysiotherapeut, psycholoog of het sociaal domein (een verzamelnaam voor alle organisaties, diensten en voorzieningen die mensen ondersteunen).

De opleiding tot verloskundige is een vierjarige hbo-opleiding.

Verloskundige in het ziekenhuis

Verloskundigen die in het ziekenhuis werken, worden klinisch verloskundigen of tweedelijns verloskundigen genoemd. Zij werken in de verloskamer, de polikliniek, de afdeling voor zwangeren of de kraamafdeling. Klinisch verloskundigen begeleiden (samen met de andere zorgverleners in het ziekenhuis) zwangere vrouwen met een verhoogd risico die zijn doorverwezen door de eerstelijns verloskundige. Ze werken goed samen met andere zorgverleners in het ziekenhuis, bijvoorbeeld: gynaecologen, verpleegkundigen, diëtisten en andere artsen. Ben je in het ziekenhuis onder begeleiding, vraag dan altijd even met wie je te maken hebt en wat diegene voor jou doet. Je ziet er namelijk een hoop zorgverleners.

Klinisch verloskundigen benaderen een zwangere vrouw die wordt doorgestuurd vanwege een complicatie (bijvoorbeeld meconiumhoudend vruchtwater) niet als een ziek iemand. Voor zover mogelijk beschouwen ze je en jouw zwangerschap als normaal. Logisch, want het verloop van de bevalling is niet principieel anders, er is alleen meer controle nodig.

Een klinisch verloskundige ziet een zwangere vrouw dus meestal niet vanaf de eerste zwangerschapscontrole tot en met de nazorg als de baby geboren is. Als je zwanger bent ga je vrijwel altijd eerst naar de eerstelijns verloskundige (een uitzondering is als uit een eerdere zwangerschap is gebleken dat je bij de volgende zwangerschap meteen volledige zorg in het ziekenhuis nodig hebt). In de loop van de zwangerschap of tijdens de bevalling verwijst de eerstelijns verloskundige zwangere vrouwen die een verhoogd risico op complicaties hebben door. De nazorg wordt in de meeste gevallen weer overgenomen door de eerstelijns verloskundige bij wie je in het begin onder controle was.

Klinisch verloskundigen werken zelfstandig of onder verantwoordelijkheid of in samenspraak met de gynaecoloog. De gynaecoloog is en blijft medisch eindverantwoordelijk voor de begeleiding en controle van vrouwen bij wie een verhoogd risico bestaat op complicaties tijdens de zwangerschap en/of de bevalling. Een klinisch verloskundige kan naast de vierjarige hbo-opleiding voor verloskundige een speciale vervolgopleiding gevolgd hebben.

Bekijk ook de pagina Geboortezorg in Nederland of lees de folder 'Geboortezorg in Nederland'.