Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof

Verlof betekent dat je vrij krijgt van je werk. Als je zwanger bent en werkt, heb je recht op verlof rondom de komst van je kind. In totaal krijg je minimaal 16 weken vrij: 6 weken zwangerschapsverlof en 10 weken bevallingsverlof. Meestal noemen mensen dit samen het zwangerschapsverlof. Maar eigenlijk zijn het twee aparte verloven, met hun eigen regels. 

Zwangerschapsverlof 

Zwangerschapsverlof begint 6-4 weken voor je uitgerekende datum. Het duurt tot en met de dag dat je bent bevallen. Je mag doorwerken tot 4 weken voor de uitgerekende datum, daarna moet je met verlof. Als je minder dan 6 weken zwangerschapsverlof opneemt, mag je de extra gewerkte dagen bij je bevallingsverlof optellen. Je bent dan langer vrij na de bevalling.  

Bevallingsverlof 

Bevallingsverlof gaat in op de dag na je bevalling. Het duurt altijd minimaal 10 weken. De laatste 4 weken mag je flexibel opnemen, binnen 30 weken na de bevalling. Je kan deze dagen dus verspreiden over een langere tijd. Als je dit wilt, moet je dit binnen 3 weken na je bevalling aanvragen bij je werkgever. Die moet binnen 2 weken antwoorden op je aanvraag. Je werkgever mag flexibel opnemen alleen weigeren als het bedrijf hierdoor ernstige problemen krijgt.

Tijdens je verlof krijg je een uitkering van het UWV in plaats van je salaris. Hoe hoog de uitkering is, hangt af van je werksituatie.

Loondienst 

Ben je in loondienst? Dan vraagt je werkgever een zwangerschapsuitkering aan bij het UWV. Deze Wazo-uitkering (Wet arbeid en zorg) duurt minimaal 16 weken. Je krijgt 100% van je dagloon. Dit is het loon dat je gemiddeld per dag verdient. Er geldt wel een maximum dagloon: een bedrag dat het UWV maximaal per dag kan uitkeren. Verdien jij meer per dag, dan kan je werkgever de uitkering aanvullen, maar dat is niet verplicht. Meestal krijgt de werkgever de uitkering en betaalt die het loon tijdens het verlof door.  

Zelfstandige (zzp’er) 

Als je als zzp’er werkt (zelfstandige zonder personeel), kan je in veel gevallen een ZEZ-uitkering krijgen. De voorwaarden staan op de website van het UWV. ZEZ staat voor: zelfstandige en zwanger. De uitkering duurt minimaal 16 weken. Hoe hoog de uitkering is, berekent het UWV aan de hand van het aantal uren per jaar dat je werkt. Ben je vrijwillig verzekerd via het UWV? Dan krijg je 100% van je verzekerde dagloon. Is dit minder dan het minimumloon? Dan kan je een aanvullende ZEZ-uitkering aanvragen.  

Uitkering 

In sommige gevallen krijg je tijdens je verlof een zwangerschapsuitkering (Wazo) in plaats van je gewone uitkering. Dit is zo als je een WW-uitkering krijgt (Werkeloosheidswet) of de Ziektewet- of loongerelateerde uitkering (WGA). Andere uitkeringen, zoals een Wajong of een IVA-uitkering, betaalt het UWV zonder aanpassingen door. De Wazo is 100% van je dagloon. Ook hierbij geldt het maximum dagloon.

Hoe je je zwangerschapsverlof aanvraagt, hangt af van je werksituatie.  

Loondienst 

Uiterlijk 3 weken voordat je je zwangerschapsverlof wilt laten ingaan, moet je dit melden bij je werkgever. Wil je met 34 weken zwangerschap met verlof, dan moet je dit dus uiterlijk met week 31 doorgeven. Maar meestal bespreek je dit al (veel) eerder op je werk. Je werkgever mag je verlofaanvraag niet weigeren. Na de bevalling moet je aan je werkgever doorgeven wanneer je baby is geboren. De dag erna begint namelijk je bevallingsverlof, en dat duurt minimaal 10 weken. 

Zelfstandige (zzp’er) 

Een ZEZ-uitkering kan je aanvragen tussen 4 en 2 weken voordat je de uitkering wilt laten ingaan. De uitkering start 6 tot 4 weken voor je uitgerekende datum, op een datum die je zelf kiest. Ben je zwanger van een meerling, dan begint de ZEZ-uitkering 10 tot 8 weken voor de uitgerekende datum.  

Uitkering 

Krijg je al een uitkering? Dan moet je de zwangerschapsuitkering (Wazo) minimaal 4 tot 2 weken voordat je je verlof wilt laten ingaan aanvragen bij het UWV.

Je krijgt altijd minimaal 16 weken verlof rondom je bevalling. Aan de hand van je uitgerekende datum bepaal je wanneer je zwangerschapsverlof ingaat (6-4 weken ervoor). De uitgerekende datum is met 40 weken zwangerschap. 

In de praktijk worden de meeste baby's niet op de uitgerekende datum geboren, maar ergens tussen 37 en 42 weken zwangerschap. Je totale verlof kan hierdoor niet korter worden, maar wel langer.  

Bevallen vóór uitgerekende datum 

Beval je vóór de uitgerekende datum, dan stopt je zwangerschapsverlof eerder. Maar je mag de gemiste dagen optellen bij je bevallingsverlof. In totaal kom je uit op minimaal 16 weken.  

Bevallen ná de uitgerekende datum 

Beval je na de uitgerekende datum? Dan tel je de dagen tussen uitgerekende datum en bevalling op bij het totale verlof. Je zwangerschapsverlof loopt gewoon door tot en met de bevalling. Het wordt dus langer. Je bevallingsverlof duurt nog steeds minimaal 10 weken. Het totale verlof duurt daardoor langer dan 16 weken.

Als je zwanger bent van een tweeling of meer baby's, heb je recht op minimaal 20 weken verlof. Je zwangerschapsverlof gaat wat eerder in: tussen 10 en 8 weken voordat je bent uitgerekend. Dus tussen 30 en 32 weken zwangerschap. Net als bij een zwangerschap van één baby, kan je ervoor kiezen om door te werken. De dagen die je extra werkt, mag je optellen bij je bevallingsverlof.

Als je een miskraam krijgt, mag je je ziekmelden. Een miskraam betekent dat de zwangerschap stopt in de eerste 16 weken. Je hoeft je werkgever de reden waarom je je ziekmeldt niet te vertellen. Ook als je je baby verliest vóór 24 weken zwangerschap, mag je je ziekmelden. Je krijgt je loon doorbetaald. Als je na 24 weken bevalt en je baby overlijdt, heb je recht op 16 weken betaald verlof. 

Werk je als zzp’er, dan kan je na 24 weken zwangerschap een ZEZ-uitkering aanvragen. Voor 24 weken kan je in aanmerking komen voor een Ziektewet-uitkering, als je je daar zelf voor hebt verzekerd.  

Als je een WW-uitkering krijgt of al in de Ziektewet zit, moet je het UWV binnen twee werkdagen laten weten dat je bent bevallen, zodat je de juiste uitkering krijgt. Bij andere uitkeringen hoef je het niet te melden.

Ben je na je bevallingsverlof ziek door je zwangerschap of bevalling? Dan kan je via je werkgever een Ziektewet-uitkering aanvragen. Je krijgt dan maximaal 100% van je dagloon. Heb je geen werkgever, maar krijg je een uitkering of ben je zzp’er? Dan moet je de Ziektewet-uitkering zelf aanvragen bij het UWV. Als zzp’er krijg je deze uitkering alleen als je je daarvoor hebt verzekerd. 

Couveuseverlof 

Heeft je baby langer dan een week in het ziekenhuis gelegen? Dan kan je boven op je bevallingsverlof extra verlof aanvragen. Je kan maximaal 10 extra weken verlof krijgen. Dit heet het couveuseverlof (ook als je baby niet in de couveuse heeft gelegen). De eerste week van het bevallingsverlof telt dan niet mee. Voor de aanvraag van het couveuseverlof heb je een verklaring nodig van het ziekenhuis waar je baby is opgenomen. Daarmee vraagt je werkgever het verlof aan.

Naast zwangerschaps- en bevallingsverlof bestaan er ook andere soorten verlof voor ouders die in loondienst werken:  

• Geboorteverlof voor partners. Dit is het basisverlof van in totaal 1 werkweek. Deze mag de partner in de eerste 4 weken na de geboorte (verspreid) opnemen.
• Aanvullend geboorteverlof. Dit zijn maximaal vijf werkweken, ná het basisgeboorteverlof. De partner kan het aanvullende verlof (verspreid) opnemen binnen 6 maanden na de geboorte.
• Ouderschapsverlof. Dit mogen beide ouders opnemen voor de zorg van een kind jonger dan 8 jaar. De eerste 9 weken ouderschapsverlof zijn gedeeltelijk betaald wanneer je ze in het eerste levensjaar van je kind opneemt. Hier lees je meer.
• Calamiteitenverlof. Dit is kort verlof in dringende situaties, zoals wanneer je kind ziek is. Het verlof duurt een paar uur tot een paar dagen.