Hoge bloeddruk

Tijdens de zwangerschap kan je bloeddruk ineens hoger worden. Dit heet hoge bloeddruk of hypertensie. Vaak heb je geen klachten en merk je er niet zo veel van. Hoge bloeddruk is op zich niet gevaarlijk. Afhankelijk van wanneer het optreedt tijdens de zwangerschap, zul je extra in de gaten gehouden worden. Want heel soms kun je wel klachten krijgen en moet er snel ingegrepen worden.

Pre-eclampsie en het HELLP-syndroom hebben ook te maken met een te hoge bloeddruk. Ernstige vormen hiervan kunnen wél gevaar opleveren voor jezelf en je zwangerschap. Gelukkig zijn deze vormen zeldzaam.

Bloeddruk

Bloeddruk is de druk die op de slagaders komt te staan als het bloed in je lichaam rondgepompt wordt. Als het hart samenknijpt is de druk het hoogst. Dit heet de bovendruk. Als het hart zich ontspant, is de bloeddruk het laagst. Dit heet de onderdruk. De gemiddelde bloeddruk is 120/80 (bovendruk/onderdruk). Als je van nature een lage bloeddruk hebt (bijvoorbeeld 90/60), kan een bloeddruk van 120/80 ogenschijnlijk normaal lijken terwijl dit niet zo is. Daarom is het goed je bloeddruk te kennen voordat je zwanger raakt. De verloskundige controleert bij elk consult je bloeddruk om goed in de gaten te houden of deze gaat stijgen.

Normaal gesproken is je bloeddruk de eerste zes maanden meestal wat lager dan voor de zwangerschap. De laatste drie maanden van de zwangerschap is de bloeddruk weer op hetzelfde niveau als voor de zwangerschap en soms iets hoger. Blijkt je bloeddruk toch ineens te stijgen, dan kan de verloskundige besluiten om wat vaker je bloeddruk te meten of urineonderzoek in te zetten. Als de bloeddruk teveel stijgt dan wordt er een afspraak in het ziekenhuis geregeld waarbij ze ook nog bloedonderzoek kunnen doen en een hartfilmpje maken van de baby.

Hoge bloeddruk / Hypertensie

Vrouwen die voor het eerst zwanger eerst zijn, hebben meer kans op een hoge bloeddruk. Dit wordt hypertensie genoemd. 1 op de 20 vrouwen krijgt een hoge bloeddruk in de zwangerschap. Hierbij is je bloeddruk continu (tenminste twee keer met een tussenpoos van minimaal 6 uur) groter of gelijk aan 140/90. Hoe hoger de bloeddruk, hoe meer risico voor moeder en kind. Gelukkig is een hoge bloeddruk goed te behandelen met medicijnen. Soms kan een hoge bloeddruk ontaarden in een zwangerschapsvergiftiging. Als je een hoge bloeddruk hebt, houdt je verloskundige je extra in de gaten. Zo worden vaker je bloeddruk en je urine (op eiwitten) gecontroleerd. Je verloskundige vertelt je ook welke klachten je kunt krijgen, hoe je deze in de gaten moet houden en wanneer je contact moet opnemen.

Je kunt de hoge bloeddruk niet voorkomen of genezen. Met een hoge bloeddruk kun je gewoon blijven bewegen. Dat is juist goed. Als je rust of slaapt, dan kun je beter op je linkerzij gaan liggen voor een goede doorstroming van de placenta.

Gevolgen voor de baby

Als je bloeddruk te hoog wordt, dan zijn je bloedvaten vernauwd. Dat vermindert de doorstroming van je placenta. Je baby krijgt dan minder voedingsstoffen en zuurstof via de placenta. Is de bloeddruk steeds hoger dan 140/90, dan kom je onder controle bij de gynaecoloog. Je krijgt dan bloeddrukverlagende medicijnen. Soms wordt je bevalling eerder opgewekt.

Bij pre-eclampsie heb je naast een hoge bloeddruk ook eiwit in je urine. Dit eiwit komt in je urine omdat je nieren niet meer goed werken. Dit kun je zelf niet testen. Je kunt wel klachten krijgen, maar het hoeft niet. Pre-eclampsie kan tijdens de zwangerschap optreden, maar ook tijdens de bevalling of in het kraambed. Als je de klachten herkent, neem dan direct contact op met je verloskundige.

Je kunt lange tijd geen of weinig klachten hebben, maar ook snel ziek worden. Je wordt dan in het ziekenhuis opgenomen.

Eclampsie

Bij eclampsie krijg je naast een hoge bloeddruk ook stuipen. Vaak gaan er klachten zoals hevige hoofdpijn of problemen met zien aan de stuipen vooraf, maar het hoeft niet. Eclampsie kan tijdens de zwangerschap optreden, maar ook tijdens de bevalling of in het kraambed

HELLP-syndroom

Van het HELLP-syndroom is nog niet goed duidelijk hoe het ontstaat, maar het wordt ondergebracht bij bloeddruk aandoeningen. HELLP staat voor Hemolyse (afbraak van de rode bloedcellen) Elecated Liver enzymes (verhoogde leverenzymen) en Low Platelets (een laag aantal bloedplaatjes). Je voelt je heel snel heel ziek en moet meteen opgenomen worden in het ziekenhuis.

Bij de volgende symptomen moet je direct contact opnemen met de verloskundige 

Aspirine om pre-eclampsie te voorkomen

Soms adviseert je verloskundige of arts om aspirine te gebruiken tijdens je zwangerschap om pre-eclampsie te voorkomen. Er wordt dan uitgelegd waarom je daarvoor in aanmerking komt en wat aspirine voor jou kan betekenen. De keuze of je aspirine wilt gebruiken, is helemaal aan jou. Als je dit medicijn wilt gebruiken, vertelt je zorgverlener hoe vaak en hoeveel je ervan moet slikken. Het is belangrijk met aspirine te starten voordat je 16 weken zwanger bent.

Hoe werkt aspirine?
De werking van aspirine begint al vroeg in je zwangerschap. Het werkt op bloedvaten die in de moederkoek (placenta) zorgen voor de voedingsstoffen die naar de baby gaan. Deze bloedvaten worden in de loop van je zwangerschap steeds wijder, omdat je baby steeds meer voedingsstoffen nodig heeft. Bij pre-eclampsie en groeivertraging worden deze vaten niet wijd genoeg, omdat het lichaam reageert met een afweerreactie. Deze afweerreactie zorgt ervoor dat het bloed sneller stolt en er lichte ontstekingen ontstaan. De bloeddruk stijgt dan om toch zoveel mogelijk voedingsstoffen bij je baby te laten komen. Aspirine zorgt ervoor dat de bovengenoemde reacties in je lichaam minder hevig optreden. De kans op pre-eclampsie is daardoor lager.

Bijwerkingen
Aspirine zorgt ervoor dat in je lichaam het bloed minder snel stolt. Er is daardoor mogelijk een iets hogere kans om veel bloed te verliezen bij je bevalling, maar het verschil met vrouwen die geen aspirine gebruiken is klein. Het is belangrijk dat je bij 36 weken stopt met het innemen van aspirine.

• Sommige vrouwen krijgen last van maagklachten door het gebruik van aspirine.
• Je baby heeft geen verhoogd risico op afwijkingen door het gebruik van aspirine.

Vitamine D en calcium
Voldoende vitamine D en calcium tijdens je zwangerschap zijn belangrijk voor de groei van de baby. Het verkleint ook de kans op het krijgen van een hoge bloeddruk en pre-eclampsie.

Calcium
Het advies is om 1 gram (1000 milligram) calcium (kalk) per dag in te nemen. Dit betekent 5 glazen melk of vergelijkbare zuivelproducten per dag. Eet of drink je weinig of geen producten met melk erin? Probeer dan meer calcium uit andere voeding te halen of gebruik calciumtabletten.

Vitamine-D
Vitamine D is nodig om calcium goed in het lichaam op te nemen. Voor zwangere vrouwen geldt het advies om via druppels of vitaminepillen elke dag 10 microgram vitamine D in te nemen.

Meer informatie
Aspirine in de zwangerschap om pre-eclampsie en groeivertraging te voorkomen | De Gynaecoloog

Herstel

Medicijnen voorkomen dat een hoge bloeddruk niet erger wordt, maar halen de oorzaak niet weg. Zwangerschapshypertensie gaat alleen over door te bevallen. Bij ernstige klachten wordt de bevalling daarom ingeleid. Als dit voor 33 weken zwangerschap is, krijg je vaak corticosteroïden toegediend om de longetjes van de baby te laten rijpen. Het herstel van de vrouw is afhankelijk van de ernst van de aandoening; sommige vrouwen herstellen snel maar anderen kunnen daarvoor maanden nodig hebben. Er is een kans op herhaling in een volgende zwangerschap. Dat is afhankelijk van de aandoening die je eerder had.

Emoties

Als je plotseling ernstig ziek wordt als gevolg van de pre-eclampsie, eclampsie of HELLP, kun je hier emotioneel last van hebben. Dat is heel begrijpelijk. Praten met je verloskundige, gynaecoloog of met lotgenoten via de Patiëntenvereniging HELLP-syndroom kan helpen dit te verwerken.